Reporters van Pano hebben asbesthoudend bouwafval teruggevonden op een stuk landbouwgrond in Kessel-Lo waarop aardappelen worden geteeld.
Marijke Van Buggenhout van Abeva, de vereniging van asbestslachtoffers reageert op de Pano: "We wisten dit al, maar het is goed dat er nog eens op de nagel wordt geklopt".
Ook Burgemeester Mathias Diricx reageert: "We gaan de beelden opvragen bij VRT omdat we niet goed zien waar het aardappelveld zich bevindt. We voelen ons machteloos".
Reporters van Pano hebben asbesthoudend bouwafval teruggevonden op een stuk landbouwgrond waarop aardappelen worden geteeld. Ook wegen en opritten in de omgeving van Kapelle-op-den-bos liggen nog steeds bezaaid met draailingen, stukken bouwafval dat asbestbedrijf Eternit vroeger uitdeelde om die opritten en wegen te verharden. Bodemexpert Sergé Venken legt uit hoe gevaarlijk dat asbestafval is.
De reporters van Pano gingen samen met een bodemexpert op pad in de streek rond Kapelle-op-den-bos, waar het Belgisch bedrijf Eternit jarenlang asbestmateriaal produceerde. Ze wilden weten hoeveel asbestpuin er nog te vinden was in de omgeving.
Eternit deelde vroeger gratis draailingen uit aan werknemers en buurtbewoners, asbesthoudend productieafval. Draailingen werden vaak gebruikt om opritten, paden en wegen te verhogen of te verharden. De Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM heeft in Kapelle-op-den-bos en 17 omliggende gemeenten de voorbije jaren al vele saneringsoperaties van draailingen uitgevoerd.
De Vlaamse meerderheid en oppositie willen doorzetten om voormalige asbestproducenten ertoe te bewegen financieel meer bij te dragen. Dat blijkt uit een resolutie die unaniem werd goedgekeurd in het Vlaams Parlement.
Vorige week werd in het Vlaams parlement nog een hoorzitting gehouden met de asbestproducenten, waar Eternit zich erg defensief opstelde. Het bedrijf wees een mogelijke decretale vergoedingsplicht voor asbestproducenten af als "disproportioneel" en "mogelijk discriminerend". Dat het bedrijf een deel van de verantwoordelijkheid zelfs bij de eindgebruikers van asbesthoudende producten leek te leggen, stuitte op heel wat onbegrip bij de leden van de commissie Leefmilieu.
In een resolutie vragen N-VA, Vooruit, CD&V, Open VLD en Groen nu om juridisch advies in te winnen over de mogelijkheid van een decreet. Ze eisen dat de betrokken bedrijven bijdragen aan het opruimen van de toxische stof. Volgens een raming van afvalstoffenmaatschappij OVAM zou het twintig jaar lang elk jaar 100 miljoen euro kosten om alleen al het asbest van Eternit in Vlaanderen te verwijderen.
Verder vraagt de resolutie de regering het asbestafbouwbeleid te versterken en te versnellen. OVAM wordt belast met een inhoudelijke analyse en evaluatie van het huidige beleid.
Helft gecontroleerde Vlaamse schoolgebouwen moet dringend asbestvrij gemaakt worden. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van afvalstoffenmaatschappij OVAM. "De situatie is alarmerender dan gedacht", zegt Vlaams Parlementslid Kim Buyst (Groen).
Scholen zijn in vergelijking met andere gebouwen veel onveiliger als het gaat over asbestvervuiling. Op dit moment is net geen 20 procent van de gecontroleerde schoolgebouwen asbestveilig, bij andere types gebouwen in Vlaanderen is dat gemiddeld 60 procent.
Niet alleen is er in de grote meerderheid van de schoolgebouwen sprake van vervuiling, het asbest moet vaak zo snel mogelijk verwijderd worden.
Voor 53 procent van de gecontroleerde schoolgebouwen valt de vervuiling in de meest urgente categorie. OVAM geeft hen het label 'dringende verwijdering noodzakelijk'. Omgerekend gaat het om zo’n 1.350 scholen.
Op zaterdag 8 maart 2025 publiceerde het dagblad Het Laaste Nieuws een interview met Xavier Jonckheere, waarin hij aankondigde dat hij ook mesothelioom heeft. Ter herinnering: vijf leden van deze familie zijn al overleden als gevolg van blootstelling aan asbest, de vader van een beroepsziekte die hij opliep tijdens zijn werk in de Eternit-fabriek in Kapelle-op-den-bos, de andere vier - de moeder en drie kinderen - als gevolg van blootstelling aan het milieu in de buurt van de fabriek, waaronder Eric, president van Abeva, die afgelopen december overleed.
Van de twee overgebleven broers werd ook Xavier getroffen. Dit is natuurlijk verschrikkelijk nieuws voor hem, zijn familie, wij allemaal, die bijzonder geschokt zijn. Abeva verzekert Xavier van haar volledige solidariteit en steun.
Naast de persoon van Xavier zijn het natuurlijk alle slachtoffers van asbest die ABEVA verdedigt. Het geval van de familie Jonckheere is vooral een symbool van de omvang van de epidemie die voortduurt.
Het rechtvaardigt een aanhoudende en hernieuwde aandacht voor de strijd tegen asbestschade, uit het verleden en in de toekomst.
Het verleden rechtvaardigt de voortzetting van de inspanningen om het compensatiesysteem voor slachtoffers, het Asbestfonds (AFA), verder te verbeteren, met name via de lopende discussie in het federaal parlement.
De toekomst wordt asbestverwijdering genoemd, om toekomstige blootstelling als gevolg van asbest te voorkomen, dat nog steeds zeer aanwezig is in het milieu.
In beide gevallen zullen degenen die historisch verantwoordelijk zijn voor deze epidemie moeten bijdragen aan de inspanning, in de mate van hun grote verantwoordelijkheden.
9 maart 2025
ABEVA
EEN BELANGRIJKE VOORUITGANG VOOR SOMMIGE ASBESTSLACHTOFFERS
De Belgische Vereniging van Asbestslachtoffers - ABEVA - juicht het voornemen toe, verwoord in het regeerakkoord, om de wetgeving van het Asbestfonds (AFA) aan te passen. Daarbij zou de immuniteitsclausule1 worden afgeschaft, die omgevingsslachtoffers ervan weerhoudt om justitiële actie te ondernemen tegen de veroorzaker van de schade, De tekst van de overeenkomst specificeert dat: "Slachtoffers van asbest die geen werknemers zijn, moeten een civiele rechtszaak kunnen aanspannen in rechtszaak. We garanderen ook dat bedrijven die niet veroordeeld zijn voor asbestvervuiling geen hogere bijdragen aan het Asbestfonds zullen betalen. Dit fonds moet in ieder geval voldoende gefinancierd worden”.
Dit is een belangrijke stap in de richting van meer rechtvaardigheid en een betere vergoeding voor slachtoffers die werden blootgesteld aan asbest in een niet-professionele omgeving. De oprichting van de AFA in 2006 was een grote stap in de juiste richting voor alle asbestslachtoffers. Dankzij het Fonds werden, voor het eerst, omgevingsslachtoffersvan asbest (en hun familieleden) gecompenseerd, terwijl ontvingen professionele slachtoffers een aanvulling op de bestaande vergoeding voor hun beroepsziekte