Dit is geen nieuw debat, maar het is opnieuw aan de orde gesteld door een wetsvoorstel van NVA-parlementslid Valerie Van Peel. De asbestslachtoffers, wanneer zij door het AFA (het Asbestfonds) schadeloos zijn gesteld, kunnen geen gerechtelijke stappen ondernemen tegen de persoon die verantwoordelijk is voor de schade, indien deze bekend is, om aanvullende schadevergoeding te verkrijgen. Er zijn verschillende redenen en historische gronden voor dit immuniteitssysteem, die in sommige gevallen gerechtvaardigd en in andere gevallen minder gerechtvaardigd zijn.
NVA-parlementslid Valerie Van Peel heeft een voorstel ingediend om deze immuniteit af te schaffen voor milieuasbestslachtoffers.
ABEVA steunde dit voorstel, op voorwaarde dat de huidige werking en financiering van de AFA niet zouden worden aangetast, zoals sommigen hadden gedreigd, naar onze mening met onjuiste argumenten (zie het advies van ABEVA in het bijgevoegde document). De sociale partners, bijeen in het kader van Fedris of de Nationale Arbeidsraad, waren ertegen, met argumenten die al oud waren (zie hun advies in het bijgevoegde document)
De Commissie sociale zaken van het Parlement heeft op dinsdag 17 mei 2022 een vergadering gehouden tijdens welke deze tekst is besproken en verworpen.
De volledige video-opname van het debat, met taalkeuze, is te vinden op de volgende link
http://www.dekamer.be/media/index.html?language=nl&sid=55U2878 ( Het debat begint op 43'15'' van de video)
In haar toespraak verdedigt Valérie Van Peel krachtig haar tekst, met momenten van sterke ontroering wanneer ze herinnert aan haar ontmoetingen met recente slachtoffers d in Kapelle , maar ook aan de ziekte van Eric jonckheere, de vijfde in haar familie die getroffen werd.
De Groenen legden uit dat zij niet voor het voorstel konden stemmen, ook al waren zij het ermee eens, wegens het gebrek aan consensus binnen de meerderheid, maar dat zij alles in het werk zouden stellen om in deze discussie (andere) vooruitgang te boeken.
De CD&V wil het huidige saldo van de AFA behouden zonder verbeteringen uit te sluiten, en zal dus tegen stemmen.
Vlaams Belang zal voor stemmen.
De PTB zal stemmen voor een tekst die volgens haar doeltreffender kan optreden tegen bedrijven die zeer weinig betalen voor de aangerichte schade.
De VLD zal tegen stemmen zonder verbeteringen uit te sluiten. Maar dit dreigt zich tegen de slachtoffers te keren als de financiering in het gedrang komt (waardoor het "historische compromis tussen vakbonden en werkgevers" wordt verbroken), omdat slechts weinigen bij de rechter in het gelijk zouden worden gesteld, wat hen niet ten goede komt.
De Spa (VOORUIT) verdedigt een zeer vergelijkbaar standpunt. De sociale partners zijn ertegen, zo luidt het, en de financiering van de AFA zou in gevaar komen, aangezien de werkgevers hun financiering van de AFA zouden kunnen intrekken. In 30 seconden herhaalde de PS dezelfde argumenten. Zij waren het meest discreet, terwijl de MR, die eerst niets had gezegd, later in extremis het woord nam om ongeveer hetzelfde te zeggen
Er zij op gewezen dat niemand heeft uitgelegd waarom de AFA zou worden verzwakt en haar financiering door de werkgevers zou verliezen, aangezien het wetsartikel dat de werkgeversbijdrage creëert zou moeten worden geschrapt, hetgeen niemand openlijk heeft aangekondigd te willen doen. Mevrouw Van Peel, de auteur van het voorstel, stelt dan ook dat er geen reden is waarom de opheffing van de immuniteit de AFA zou verzwakken.
Er is echter nog een onopgelost probleem, dat met name door de CD&V aan de orde is gesteld: het advies van de Raad van State, waarin wordt uitgelegd dat als milieuslachtoffers naar de rechter kunnen stappen en de slachtoffers van het FMP - FEDRIS niet, er sprake is van discriminatie die wellicht voor de rechter of het Constitutionele Hof kan worden aangevochten.
De CDH (Les Engagés) (die geen stem heeft in de commissie) wilde voortbouwen op de Van Peel-tekst om verschillende andere wegen te verkennen.
De meerderheidspartijen, onder druk van Ecolo en de CDH, stellen voor de huidige toestand van de 15 jaar oude AFA snel opnieuw te evalueren en op basis daarvan en van de werkzaamheden van de Commissie voor beroepsziekten in de 21e eeuw een eerste verslag te vragen van ... Fedris! Ze zullen vragen om een eerste verslag van ... Fedris! Met misschien wat hoorzittingen achteraf. Het voelt een beetje als de film "Grounddog Day", omdat dezelfde mensen gevraagd zal worden deel te nemen aan een debat dat twee jaar geleden al is gehouden, en terwijl Fedris in september net een verslag heeft ingediend over het vrijwel ongewijzigde standpunt van de sociale partners over het Van Peel-voorstel.
Valerie Van Peel bekritiseerde de tweedeling tussen meerderheid en oppositie die ook in dit dossier weer aan de orde is, ook al maakt deze zaak geen deel uit van het regeerakkoord en heeft de kamer dus een "zekere" vrijheid.
Bij de stemming in de Commissie kreeg de tekst geen meerderheid.
Het goede nieuws is dat de Commissie later eierstokkanker heeft toegevoegd aan de lijst van ziekten waarvan de AFA erkent dat ze door asbest worden veroorzaakt (zie het artikel hierover), een eis die Catherine Fonck, parlementslid voor de Engagés, lange tijd heeft verdedigd.